Nafaka Hükümlerine Uymamak Suçu - İtiraz Merciince İtiraz Harcının Yatırılması İçin Muhtıra Çıkarılmadığı - Harcın Yatırılması Gerektiği Konusunda Sanığın Bilgilendirilmediği - Sanığın İtirazının Reddine Karar Verilemeyeceğinin Gözetilmesi Gereği

YARGITAY 16. Hukuk Dairesi

Esas No: 2012/1136

Karar No: 2012/4787

Karar Tarihi: 04.06.2012

ÖZET: İtiraz merciince itiraz harcının yatırılması için muhtıra çıkarılmak suretiyle itirazın incelenebilmesi için zorunlu olan harcın yatırılması gerektiği konusunda bilgilendirilmeden itiraz harcı yatırılmadığı gerekçesiyle sanığın itirazının reddine karar verilemeyeceğinin gözetilmesi gerekir. (2709 S. K. m. 36) (2004 S. K. m. 344)

Dava: Nafaka hükümlerine uymamak suçundan sanık A. Ç.`ın, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 344. maddesi gereğince 1 ay hapsen tazyikine dair Sarıveliler İcra Ceza Mahkemesinin 26/05/2011 tarihli ve 2011/2-4 sayılı kararına karşı yapılan itirazın, itiraz harcı yatırılmadığından bahisle reddine ilişkin Ermenek Asliye Ceza Mahkemesinin 12/07/2011 tarihli ve 2011/100 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosya aleyhine, Adalet Bakanlığından verilen 24/11/2011 gün ve 2011/14839/59784 sayılı kanun yararına bozma talebini içeren Yargıtay C. Başsavcılığının 30/01/2012 gün ve K.Y.B. 2011/399008 sayılı tebliğnamesi ile dava dosyası Daireye gönderilmekle dosya incelendi. Tebliğnamede; dosya kapsamına göre, sanığın itirazın incelenmesi için zorunlu olan harcın yatırılması konusunda bilgilendirilmediği anlaşılmakla, itiraz merciince sanığın aleyhine olacak biçimde harcın yatırılmaması hususunun ret kararına gerekçe yapılamayacağı gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğundan, anılan hükmün 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca bozulması gereğine işaret edilmiştir.

Gereği görüşüldü:

Karar: Dosya kapsamına göre; Sarıveliler İcra Müdürlüğünün 2010/18 takip sayılı dosyasında, Sarıveliler Asliye Hukuk Mahkemesinin 10/06/2010 tarihli ve 2007/70 esas, 2010/10 karar sayılı ilam uyarınca hükmedilen yoksulluk nafakasının ödenmediğinden Sarıveliler İcra Ceza Mahkemesinin 26/05/2011 tarihli ve 2011/2 esas, 2011/4 sayılı karar ile sanık Aziz Çalık`ın 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 344. maddesi gereğince 1 ay hapsen tazyikine karar verildiği, 30/05/2011 tarihli sanığın itirazı üzerine mercii Ermenek Asliye Ceza Mahkemesinin 12/07/2011 tarihli ve 2011/100 değişik iş sayılı kararı ile 6217 sayılı yasanın 13. maddesi uyarınca itiraz harcı yatırılmadığından sanığın itirazının reddine karar verildiği anlaşılmıştır. Anayasanın 36. maddesine göre; "herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile "adil yargılanma hakkı"na sahiptir. "Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin," adil yargılanma hakkını düzenleyen 6. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde, "Herkes, gerek medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili nizalar gerek cezai alanda kendisine yöneltilecek suçlamalar konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş bağımsız ve tarafsız Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı Sayfa 1 / 2 Esas No: Karar No: YARGITAY 16. Hukuk Dairesi 2012/1136 2012/4787 Karar Tarihi: 04.06.2012 T.C. mahkeme tarafından davasının makul bir süre içinde, hakkaniyete uygun ve açık olarak görülmesini istemek hakkına sahiptir." aynı maddenin üçüncü fıkrasında, "Her sanık en azından aşağıdaki haklara sahiptir. a) ................ b) savunmasını hazırlamak için gerekli zamana ve kolaylıklara sahip olmak" şeklindeki düzenlemelerden çıkarılması gereken sonuç; savunma hakkının, temel insan hakları arasında yer alan hak arama hürriyetinin bir gereği olduğudur. Bu durum münhasıran vazgeçilemez ve göz ardı edilemez nitelikteki savunma hakkı ve daha geniş manada da adil yargılanma hakkı ile ilgilidir. 6217 sayılı Yasanın 13. maddesi ile değişik 492 sayılı Harçlar Kanununun (1) sayılı tarifesindeki, IV. Temyiz, istinaf ve itiraz harçları bölümü h) bendinde; İcra mahkemelerinin kararlarına karşı itirazen yapılacak başvurularda 20,00 TL alınacağı belirtilmiş olup, somut olayda sanık tarafından mahkeme kalemine verilen 30/05/2011 tarihli itiraz dilekçesinin mahkemece temyiz harcının yatırılmadığı uyarısı yapılmadan kabul edilerek dilekçenin itiraz mercii Ermenek Asliye Ceza Mahkemesine gönderildiği dikkate alındığında, itiraz merciince itiraz harcının yatırılması için muhtıra çıkarılmak suretiyle itirazın incelenebilmesi için zorunlu olan harcın yatırılması gerektiği konusunda bilgilendirilmeden, 6217 sayılı Yasanın 13. maddesi uyarınca itiraz harcı yatırılmadığı gerekçesiyle sanığın itirazının reddine karar verilmesi isabetsizdir. Sonuç: Açıklanan nedenlerle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen tebliğname yerinde görülmekle, Ermenek Asliye Ceza Mahkemesinin 12.07.2011 tarihli ve 2011/100 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA, sair işlemlerin mahallinde yerine getirilmesine, dosyanın mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay C. Başsavcılığına TEVDİİNE, 04.06.2012 gününde oybirliğiyle, karar verildi. Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı Sayfa 2 / 2