Loading...
12.09.2022

İhtiyati Haciz İsteyen Bankanın Talebe Konu Çeki Şirketten Beyaz Ciro Yoluyla Devralarak Çekin Hamili Olması Durumu

T.C. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 
Esas: 2014 / 8524 
Karar: 2014 / 11901 
Karar Tarihi: 23.06.2014
 
ÖZET: Dava; ihtiyati haciz istemine ilişkin olup, Has Doğan Kablo Elek. İnş. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ise beyaz ciro yoluyla ihtiyati haciz isteyen bankaya devredilmiştir. Çekin bu suretle hamili olan ihtiyati haciz isteyen banka Yasa`nın maddeleri uyarınca bankalararası takas odaları aracılığı ile elektronik ortamda çeki muhatap bankaya ibraz etmiş çekin karşılığının bulunmaması nedeniyle altına muhatap bankaya vekaleten karşılıksız olduğuna ilişkin kaydı dercetmiştir. Açıklanan bu durum karşısında ihtiyati haciz isteyen bankanın talebe konu çeki H. D.K.Elek. İnş. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şirketi`nden beyaz ciro yoluyla devralarak çekin hamili olduğu, ciro silsilesinde kopukluğun bulunmadığı gözetilmeksizin talebin reddi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.(2004 S. K. m. 257) (6762 S. K. m. 683, 790, 818)
 
Dava: Ankara 16. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 11.12.2013 tarih ve 2013/272-2013/272 D. İş sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi ihtiyati haciz isteyen (alacaklı) vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, Tetkik Hakimi Ali Rıza Bayır tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
 
Karar: Davacı (ihtiyati haciz isteyen) vekili; borçlu YZ Yaren Metal İnş. Elekt. Nak. Otom. Tur. San. Tic. A.Ş. tarafından 15.7.2013 tarihinde keşide edilen 30000.00 TL bedelli çekin süresi dahilinde muhattap bankaya ibrazı ile karşılıksız çıktığının anlaşıldığını, çeke konu alacağın yeterli teminatının bulunmaması nedeniyle yapılacak takibin sonuçsuz kalmasının kuvvetle muhtemel olduğunu ileri sürerek boçluların borca yetecek düzeyde menkul ve gayrimenkul malları ile üçüncü kişilerdeki hak ve alacaklarının ihtiyaten haczine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
 
Mahkemece, iddia ve tüm dosya kapsamına göre; talebe konu çekde ciro silsilesinde kopukluk olması nedeniyle İİK`nın 257. maddesinde aranılan ihtiyati haciz koşularının oluşmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir.
 
Kararı, davacı (ihtiyati haciz isteyen) vekili temyiz etmiştir.
 
Dava; ihtiyati haciz istemine ilişkin olup, mahkemece çekteki ciro silsilesinin kopuk olduğundan bahisle talebin reddine karar verilmiştir. Ancak çekin cirosunda lehine ciro yapılan kimsenin gösterilmesi zorunlu olmayıp, ciro sadece cirantanın imzasından ibaret de olabilir. Bu tür ciroya TTK`nın 818/1-d, 683/2. maddeleri uyarınca beyaz ciro denmekte olup temlik cirosu hükmünde kabul edilir. Beyaz cironun geçerli olması için ciroya ilişkin imzanın çekin arkasına veya alonj üzerine atılması zorunludur. Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. (TTK`nın 790. maddesi) Uygulamada bir bankanın müşterisi başka banka üzerine keşide edilmiş çekleri kendi bankasına getirmekte ya çeki veren bankadan tahsil edilerek ödenmesini ya da hesabına derhal alacak kaydedilmesini istemektedir.  Her iki halde de çekin bankaya tahsil amacıyla temlik ya da doğrudan tahsil amacıyla verilmesi gerekmektedir. İhtiyati hacze konu çek Yapı Kredi Bankası Gimat Şubesinden verilmiş olup YZ Yaren Metal İnş. Elekt. Nak. Otom. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından Güray Otomasyon Pano Elek. San. Tic. Ltd. Şti. emrine keşide edilmiştir. Güray Otomasyon Pano Elek. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından da Has Doğan Kablo Elek. İnş. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şirketi`ne ciro yoluyla devredilmiştir. Has Doğan Kablo Elek. İnş. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından ise beyaz ciro yoluyla ihtiyati haciz isteyen bankaya devredilmiştir. Çekin bu suretle hamili olan ihtiyati haciz isteyen banka 5941 sayılı Yasa`nın 8/3-4. maddeleri uyarınca bankalararası takas odaları aracılığı ile elektronik ortamda çeki muhatap bankaya ibraz etmiş çekin karşılığının bulunmaması nedeniyle altına muhatap bankaya vekaleten karşılıksız olduğuna ilişkin kaydı dercetmiştir. Açıklanan bu durum karşısında ihtiyati haciz isteyen bankanın talebe konu çeki Has Doğan Kablo Elek. İnş. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şirketi`nden beyaz ciro yoluyla devralarak çekin hamili olduğu, ciro silsilesinde kopukluğun bulunmadığı gözetilmeksizin yazılı gerekçeyle talebin reddi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
 
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı (ihtiyati haciz isteyen) vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle kararın davacı (ihtiyati haciz isteyen) yararına BOZULMASINA, 23.06.2014 tarihinde oybirliği ile, karar verildi.