Loading...
22.06.2022

Dilekçeler Aşaması Tamamlanmadan Öninceleme Ve Devamında Tahkikat Aşamasına Geçilemez

T.C. Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 
E: 2016/ 4087 
K: 2016 / 8524
T: 09.05.2016

ÖZET: Dava, 6100 sayılı HMK yürürlüğe girdikten sonra ….tarihinde açılmıştır. Dava dilekçesinin davalıya tebliğ edilmediği görülmektedir. Dilekçelerin değişimi aşaması tamamlandıktan sonrada, ön inceleme aşamasına geçilmesi, bu aşamada gerekli incelemenin ve gerektiğinde ön inceleme duruşmasının yapılması gerekir. Ön inceleme aşaması tamamlamadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemez. O halde, Mahkemece, dilekçelerin değişimi aşaması tamamlanmadan aksi şekilde karar verilmesi davacının hukuki dinlenilme hakkına aykırı olmuş, hükmün bu sebeple bozulması gerekmiştir.
(2004 S. K. m. 27, 33, 122, 126, 136, 137, 138) 

Dava ve Karar: ... ile ... aralarındaki katılma alacağı davasının reddine dair ..... Aile Mahkemesi`nden verilen 16.12.2015 gün ve 1034/977 sayılı hükmün Yargıtay`ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

Davacı ...vekili, evlilik birliği içinde edinilen Kıbrıs Türk Cumhuriyeti`nde kayıtlı taşınmaz ve araç nedeniyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 30.000,00 TL alacağının davalıdan alınarak davacıya verilmesini talep ve dava etmiştir. 

Davalıya dava dilekçesi tebliğ edilmemiştir. 

Mahkemece, dilekçeler aşaması tamamlanmadan ve ön inceleme duruşması yapılmadan, dosya üzerinden yapılan inceleme ile, Türkiye`de mutad meskeni bulunmayanlara karşı yabancı ülkede bulunan taşınmaz ve malvarlığı ile ilgili Türk Mahkemeleri`nin yargı yetkisi bulunmadığından dava şartı yokluğu nedeni ile davanın usulden reddine karar verilmiştir. Hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (6100 sayılı HMK m. 33). İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, artık değere katılma alacağı isteğine ilişkindir.

Bir dava dilekçesinin verilmesi üzerine ne gibi işlem yapılacağı HMK`nun 122 ve devamı maddelerinde gösterilmiştir. HMK’nun 137 ve devamı maddelerinde ise, ön incelemenin kapsamı, ön inceleme aşamasında dosya üzerinden dava şartları ve ilk itirazlar hakkında karar verilebileceği ve yapılması zorunlu olan ön inceleme duruşması düzenlenmiştir. 

Dava şartı yönünden dosya üzerinden inceleme yapılarak HMK`nun 138/1. maddesi gereğince karar verilebilirse de, dilekçeler değişimi aşamasının (HMK m. 126-136) tamamlanması gerekir (HMK m. 137). 

Dava, 6100 sayılı HMK yürürlüğe girdikten sonra 02.12.2015 tarihinde açılmıştır. Dava dilekçesinin davalıya tebliğ edilmediği görülmektedir. Dilekçelerin değişimi aşaması tamamlandıktan sonra (HMK m. 126-136) da, ön inceleme aşamasına geçilmesi, bu aşamada gerekli incelemenin ve gerektiğinde ön inceleme duruşmasının yapılması gerekir (HMK m. 137-142). Ön inceleme aşaması tamamlamadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemez (HMK m. 137/1-2). O halde, Mahkemece, dilekçelerin değişimi aşaması tamamlanmadan yazılı şekilde karar verilmesi davacının hukuki dinlenilme hakkına (HMK. m. 27) aykırı olmuş, hükmün bu sebeple bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarda gösterilen sebeplerle 6100 sayılı HMK`nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK`nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA ve HUMK`nun 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve 29,20 TL peşin harcın da istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 09.05.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.