T.C. Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 
E. 2017/2789
K. 2017/5541
T. 6.7.2017

DAVA : Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.

Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.

Hükmün davalı ... Başkanlığı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

KARAR : Dava, sigortalılık tescili bulunmayan davacının, 1976 yılından itibaren 506 Sayılı Kanun kapsamında bulunan işyerinde 01.08.1987 – 01.06.2004 tarihleri arasında hizmet akdine tabi olarak geçen ve davalı kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitine ilişkindir.

Davanın yasal dayanağı 506 Sayılı Kanun`un 79/10. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına dair bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan ... hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.

Mahkemece bozma ilamına uyularak karar verilmiş ise de uyulan bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Açılmamış sayılmasına karar verilen ve 26.08.2005 tarihinde açılan işçilik alacakları davasında, davacı tarafından 15.03.2001 tarihine kadar çalışıldığının belirtilmiş olmasının nedenleri davacıdan sorulmamıştır. Bozma sonrası dinlenen tanık beyanları ise talep edilen ve mahkemece hüküm altına alınan 2002 ve 2004 yılları arası çalışma olgusunun varlığı yönünden hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. Mahkemece uyulan bozma ilamı doğrultusunda, 26.08.2005 tarihinde açmış olduğu işçilik alacakları davasında, 15.03.2001 tarihine kadar çalıştığını belirtilmiş olmasının nedenleri davacıdan açıklattırılarak, 2002-2004 tarihleri arasındaki çalışmaya ilişkin, davalı işyerinden bildirimleri yapılan ve daha önce dinlenmeyen sigortalıların bilgi ve görgülerine başvurulmalı, aynı çevrede faaliyet yürüten işverenler ve çalışanlar yöntemince belirlenerek ifadeleri alınmalı, gerektiğinde çekişme konusu dönemde davalı kooperatifin başkan ve yönetim kurulu üyeleri dinlenilmeli, tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli, hizmetin varlığı ile gerek yıl içerisinde, gerek belli tarihlerde, gerekse tüm çekişme konusu dönemde kesintiye uğrayıp uğramadığı ortaya konularak hak düşürücü süre değerlendirmesi yapılmalı, toplanan kanıtlardan elde edilecek sonuca göre hüküm kurulmalıdır.

Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarda açıklanan sebeplerle BOZULMASINA, 06.07.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.